Bestrijding van mijten bij vogels Bescherming tegen bloedmijten en Varroa

Mijten bij vogels – herkennen, voorkomen en effectief handelen

Mijten behoren tot de onzichtbare gevaren in de vogelhouderij. Deze kleine parasieten zijn vaak nauwelijks zichtbaar met het blote oog, maar kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. De bloedmijt (Dermanyssus gallinae), ook wel bloedmijt genoemd, is bijzonder gevaarlijk. Deze is 's nachts actief en verstopt zich overdag in kieren en spleten. Ernstige plagen kunnen vogels tot vijf procent van hun lichaamsgewicht aan bloed laten verliezen, wat leidt tot zwakte, stress en bloedarmoede.

Wat zijn mijten en waarom zijn ze gevaarlijk?

Mijten zijn kleine, spinachtige parasieten die zich voeden met bloed, huidschilfers of lichaamsvloeistoffen. Vogels, met hun dichte verenkleed en warme leefomgeving, bieden ideale omstandigheden. Een besmetting kan huidirritatie, verenverlies, gewichtsverlies, bloedarmoede en een verzwakt immuunsysteem veroorzaken. Bovendien dragen mijten vaak ziekteverwekkers over, wat verdere infecties bevordert. Aangetaste vogels zijn vaak rusteloos, verzorgen zichzelf overmatig of krabben, wat leidt tot huidbeschadiging en verenbreuk. Chronische stress kan zelfs de voortplanting belemmeren.

Veel voorkomende mijtensoorten bij vogels

• Rode bloedluis (Dermanyssus gallinae) : nachtelijk, zuigt bloed en kan infecties overbrengen.
• Noordse vogelmijt (Ornithonyssus sylviarum) : leeft permanent op de vogel, veroorzaakt jeuk en bloedverlies.
• Luchtzakmijt (Sternostoma tracheacolum) : tast de luchtwegen aan en kan kortademigheid en fluitende of klikkende geluiden veroorzaken.
• Knemidokoptes mijten : graven zich in de huid en de hoornachtige substantie van de poten en de snavel, waardoor schilferige, korstachtige veranderingen ontstaan.
  

Belangrijk: Varroamijten vallen alleen honingbijen aan, geen vogels.

Symptomen en diagnose

Een plaag begint vaak onopvallend. De eerste tekenen zijn rusteloosheid, nachtelijk krabben en problemen met het verenkleed. Ernstigere plagen kunnen leiden tot ademhalingsproblemen, gewichtsverlies of verminderde voortplantingsactiviteit.

Eenvoudige methoden zoals de nachttest , waarbij de kooi of nestkast 's avonds met een wit doek wordt afgedekt, waarop 's ochtends kleine rode of grijze puntjes verschijnen, kartonnen vallen in kieren of veterinair onderzoek van huid- of verenmonsters kunnen worden gebruikt voor diagnose.

Mijten bestrijden – hygiëne en maatregelen

Een gecombineerde aanpak helpt mijten te bestrijden. Hygiëne is cruciaal: maak kooien, nestkasten en zitstokken regelmatig schoon met heet water of stoom, verwijder oud strooisel en dicht kieren. Temperaturen boven de 45 °C doden mijten betrouwbaar, mits het materiaal dit toelaat.

Natuurlijke middelen zoals diatomeeënaarde kunnen mijten uitdrogen en UV-licht kan apparatuur desinfecteren (niet direct in de dierenruimte gebruiken). Chemische producten mogen alleen worden gebruikt na overleg met een dierenarts. Essentiële oliën zoals tea tree of eucalyptus zijn zeer giftig voor vogels en daarom niet geschikt.

Biologische bestrijding – mijten tegen mijten

Een veelbelovende methode is het gebruik van roofmijten, die zich voeden met andere mijten maar onschadelijk zijn voor vogels. Voorbeelden hiervan zijn Androlaelaps casalis , die zich in dezelfde schuilplaatsen bevindt als de bloedmijt, en Hypoaspis miles , oorspronkelijk gebruikt in de tuinbouw. ​​Deze methoden zijn residuvrij, effectief zonder resistentieontwikkeling, maar hebben een tragere aanvang en dienen altijd gecombineerd te worden met hygiënemaatregelen.

Preventie – betere preventie

Preventie is cruciaal. Regelmatig schoonmaken en desinfecteren , kieren dichten, oppervlakken gladmaken, de luchtvochtigheid onder de 65% houden, nieuwkomers in quarantaine plaatsen en contact met wilde vogels of knaagdieren vermijden, verminderen het risico aanzienlijk. Een uitgebalanceerd dieet versterkt het immuunsysteem en regelmatige veterinaire controles zorgen voor een betere gezondheid van de dieren.

Veel eigenaren gebruiken ook huismiddeltjes zoals diatomeeënaarde of UV-desinfectie in lege kooien. Hoewel deze middelen geen vervanging zijn voor een dierenartsbehandeling, vormen ze een waardevol onderdeel van een uitgebreid bestrijdingsplan.

Conclusie

Hoewel mijten klein zijn, kunnen ze ernstige gevolgen hebben voor vogels, van ernstige jeuk en veerverlies tot levensbedreigende bloedarmoede. Om de gezondheid van de vogels op lange termijn te garanderen, is het belangrijk om alle maatregelen te combineren: consistente hygiëne, regelmatige inspecties, gerichte behandeling bij een plaag en het gebruik van biologische methoden zoals roofmijten. Door deze benaderingen te combineren, ontstaat een stressvrije en duurzame vogelhouderij en blijven de vogels gezond en vitaal.

Bronnen

• Flochlay, A. S. (2017). Plaag met rode mijt (Dermanyssus gallinae) bij pluimvee. PMC.
• Hoppes, SM (2020). Luchtzakmijten (Sternostoma tracheacolum): wat ze zijn en hoe ze te behandelen. Bird Pal Products.
• Rich, G., & Axelson, R. (2020). Knemidokoptische schurft of schilferige poten- en gezichtsziekte bij vogels. VCA Ziekenhuizen.
• Schiavone, A. (2022). Dermanyssus gallinae: De lange reis van de pluimveebloedluis. Parasieten en vectoren.
• Williams, R. (2010). Beheersing van de noordelijke vogelmijt (Ornithonyssus sylviarum). Mississippi State University Extension Service.